Türkiye; Suriye sınırında ulusal güvenliği için ciddi tehdit oluşturan gelişmeler ile “terör koridoru” planını son 1.5 yıl içinde yaşama geçirdiği diplomatik manevralar ve askeri gücü ile büyük ölçüde sekteye uğrattı. Fırat Kalkanı ve Zeytin Dalı harekâtları ile güney sınırındaki sözde kantonların birleşmesi planı bozuldu, İdlib bölgesi de kurulan 12 gözlem noktası ile bir yay şeklinde Türk askerinin önemli ölçüde kontrolü altına alındı.
 
Böylece Türk askerinin Suriye içindeki varlığı, Cerublus’tan Yayladağı bölgesinin altına düşen kesime kadar yaklaşık 200 kilometrelik hat üzerinde kurulurken derinlik Reyhanlı’dan kuş uçuşu 100 kilometreye ulaştı.
 
4 Haziran’da ABD’de
 
Bu gelişmelerin ardından gözler, Münbiç’teki YPG varlığının ele alınacağı 4 Haziran’da Washington’da yapılacak görüşmelere çekildi.
 
Terör örgütü PKK’nın Suriye kolu PYD, Suriye’nin kuzeyinde Türkiye’nin güney sınır hattınrda 2014 yılında üç kanton kurduğunu ilan etti. Cezire ve Kobani kantonlarını birleştiren PYD’nin hedefi, Afrin kantonu ile bu bölge arasında coğrafi bütünlüğü sağlamaktı.
 
Bir “terör garnizonu devleti” oluşturmaya yönelik “terör koridoru” planı çerçevesinde 2016’da ABD’nin desteğiyle Münbiç, YPG güçlerinin ağırlığını oluşturduğu SDG tarafından ele geçirildi. Münbiç’ten Azez’e uzanan hattın işgaliyle Türkiye sınırı hattında bir koridor oluşturulacaktı. Nisan 2016’da ABD’nin Haseke bölgesine sevk ettiği askeri yardımın bir bölümünün Afrin’e ulaştırıldığı tespit edildi.
 
2 BİN 15 KİLOMETRE
 
Türkiye’de ise 15 Temmuz 2016’da terör örgütü FETÖ’nün darbe girişimi yaşandı. Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK), darbe girişiminin 40. gününde siyasi iradenin direktifi ile 24 Ağustos 2016’da Fırat Kalkanı Harekâtı’nı başlattı. Harekât ile Türk ordusunun desteğindeki Özgür Suriye Ordusu (ÖSO) unsurları, Azez ve Cerablus arasındaki 243 yerleşim yeri ile 2 bin 15 kilometrekare alanı kontrolü altına aldı.
 
TSK, 20 Ocak’ta da Zeytin Dalı Harekâtı’nı başlatarak başarıyla tamamladı. Harekâtın amacı “Hudutlarda ve bölgede güvenlik ve istikrarı sağlamak amacıyla Suriye’nin kuzeybatısındaki Afrin bölgesinde PKK/KCK/PYD-YPG ve DAEŞ’e mensup teröristleri etkisiz hale getirmek, dost ve kardeş bölge halkını bunların baskı ve zulmünden kurtarmak” olarak tanımlandı. Böylece iki harekât ile “terör koridoru” planı askeri güç kullanılarak bozuldu.
 
Türkiye, bu süreçte Rusya ve İran ile Soçi ve Astana süreçleri çerçevesinde yaptığı temaslar ile atak bir diplomasiyi de yaşama geçirdi. Astana toplantılarında, İdlib bölgesinde “Ateşkesin etkinliğinin artırılması, çatışmaların sona erdirilmesi, insani yardımların ihtiyaç sahiplerine ulaştırılması, yerlerinden edilenlerin evlerine dönüşü için uygun şartların sağlanması ve ihtilafın barışçıl yollarla çözülmesi için uygun koşulların oluşturulmasına destek sağlamak amacıyla TSK birliklerinin Gerginliği Azaltma Kontrol Gücü olarak görev yapması” kararı alındı.
 
GÜVENLİK KUŞATMASI
 
Astana’daki 12 gözlem noktasının ilki 13 Ekim 2017’de, sonuncusu da önceki gün kuruldu. Böylece Türk askeri, İdlib bölgesini de bir yay gibi güvenlik kuşatması altına aldı.
 
Böylece Türkiye, Cerablus ile Lazkiye’nin sınır bölgesine uzanan yaklaşık 200 kilometrelik uzunlukta bir güvenlik hattı oluşturdu. Türk askerinin Suriye içindeki varlığının derinliği ise Reyhanlı’dan kuş uçuşu 100 kilometreye kadar ulaştı.
 
Münbiç görüşmesi
 
Cerablus, El Bab, Azez, Afrin ve İdlib hattında önemli ölçüde güvenlik kuşağı oluşturan Türkiye; Münbiç’te de PYD’nin varlığından rahatsız. Türkiye, askeri seçeneğin zorunlu hale gelme olasılığı durumuyla ilgili olarak da Münbiç’e yönelik muhtemel bir askeri harekâtın hazırlığını önemli ölçüde tamamlamış durumda. Bu çerçevede gözler, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun, ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ile Washington’da 4 Haziran’da yapacağı ve önemli gündem maddesini Münbiç’in oluşturacağı görüşmeye çevrildi.
 
Türk ordusunun İdlib bölgesindeki 12 gözlem noktası şöyle sıralandı:
 
1 nolu gözlem noktası: Dana ilçesi Salva köyü.
 
2 nolu gözlem noktası: Daret İzze ilçesi Samaan Kalesi.
 
3 nolu gözlem noktası: Daret İzze ilçesi Akil Dağı.
 
4 nolu gözlem noktası: Halep kırsalı hattında Tel Tamura.
 
5 nolu gözlem noktası: Halep kırsalı hattında Raşidin.
 
6 nolu gözlem noktası: El Hader ilçesi Tel Eys.
 
7 nolu gözlem noktası: Serakib ilçesi Tel Tukan.
 
8 nolu gözlem noktası: Merretinuman ilçesi Sırman.
 
9 nolu gözlem noktası: Hama kırsalı Tel es Savvan (Morik).
 
10 nolu gözlem noktası: İdlib güney kırsalı Zaviye.
 
11 nolu gözlem noktası: İdlib güneybatı kırsalı Cisr eş Şuğur.
 
12 nolu gözlem noktası: İdlib güneybatısı Zeytinlik.
 
 
(Milliyet)